درس چهارم :

تقرب به خدا ← کسب کمالات و زیبایی های معنوی و تجلّی اسماء و صفات الهی در وجود انسان

پاسخ پیام آیات               ص37

1 – آیه 8 سوره طه . زیرا در این آیه می خوانیم "لَهُ الأسماءُ الحُسنی "

همهٴ نام های زیبا و نیکو از آن خداست . هر اسم نشانه یک صفت  خوب و زیباست . پس خداوند همهٴ صفات خوب و زیبا را دارد .

2 – آیه 96 سوره نحل . زیرا در این آیه می خوانیم :

"وَما عند الله باق " یعنی آنچه پایان ناپذیر و جاودان و باقی است در نزد خداوند است .

3 – آیه 8 سوره طه و آیه 79 سوره انعام

زیرا در آیه 8 سوره طه آمده است که همهٴ صفات نیکو و زیبا از آن خداست ودر آیه 79 سوره انعام  می توان دریافت که خداوند خالق همهٴ چیزها در آسمانها و زمین است .

پس خداوند سرچشمهٴ همهٴ زیبایی ها و خوبی ها در جهان است .

4 – آیه 72 سوره توبه . زیرا در آیه 72 سوره توبه برای اهل بهشت درجات قائل شده است و فرموده که برتر از نعمت هایی مانند باغ ها و میوه های بهشتی ، رضایت الهی است و این رضایت الهی پیروزی عظیم است .

5 – با استفاده از آیات 72 سوره توبه و 96 سوره نحل و 8 سوره طه می توان دریافت که برترین هدف نزدیکی و تقرب به خداست .

از آیهٴ 8 سوره طه در می یابیم که همهٴ زیبایی ها و خوبی ها نزد خداست و از آیهٴ 96 سوره نحل به دست می آوریم که جاودانگی و پایداری نزد خداست و هرکس به خدا تقرب جوید به آن زیبایی های پایان ناپذیر و پایدار می رسد و در آیه 72 سوره توبه فرموده است که رضایت الهی بالاترین و برترین پیروزی است .

پس هر چه انسان به خدا نزدیک تر شود و رضایت او را بیش تر به دست آورد به زیبایی ها و کمالات بیشتری می رسد .

تقرب به خدا : بالا رفتن در مسیر کمال و بهره مند ی از زیبایی ها و کمالات .

هر قدر به کمالات و خوبی های وجودی ما افزوده شود به خداوند نزدیک تز می شویم

تقرب به خدا یعنی بهره مندی بیش تر از سرچشمهٴ زیبایی ها و خوبی و کامل تر شدن

پاسخ به اندیشه و تحقیق             ص 42

1 – هدف ها از نظر اهمیت با یکدیگر تفاوت دارند

- انسانها به میزان برتری در کسب کمالات و اهداف با یکدیگر تفاوت دارند

- قرآن کریم برترین هدف زندگی را تقرب به خدا معرفی کرده است

- تقرب به خدا برتر از همهؤ زیبایی ها و کمالات است

2 – بزرگی انسانها به بزرگی هدف آنها و تلاشی که برای آن هدف می کنند بستگی دارد .

زیرا زندگی انسان را ، هدف او تعیین می کند .

کسی که خواسته های کوچک در زندگی دارد و برای آن خواسته کوچک تلاش می کند به همان اندازه رشد می کند و به کمال می رسداما کسی که خواسته های بزرگ دارد و برای آنها تلاش می کند  به همان میزان به کمال می رسد .

3 – الف ) اگر هدف ها و دل بستگی هایم را درست انتخاب کنم و هر یک را " در جایی مناسب " قرار دهم درخت وجود من " هماهنگ تر ، متناسب تر و کامل تر رشد خواهد کرد "

ب ) برترین محبوب " خداست " زیرا " او جامع و دارندهٴ همهٴ خوبی ها و برترین و زیباترین موجود است "

درس سوم :

 اصطلاحات علمی درس :

* غریزه : گرایش هایی است که خداوند در حیوانات قرار داده است و انسان هم از آن جهت که دارای بُعد حیوانی است این غرایز را دارد . مانند غریزه  جنسی ، میل به تغذیه و .....

پاسخ پیام آیات 1               ص28

جواب ← آیات     202 سورهٴ بقره ،      3 سوره انسان        38 سورهٴمدثر

پیام آیات :

1 – 202 سوره بقره ← هرکس در زندگی خویش به میزانی که تلاش کند به نتیجهٴ مثبت می رسد و اگر راه نادرست را انتخاب کند نتایج بدی خواهد داشت و مسئول هر کاری و هر نتیجه خود انسان است

2 – آیه 3 سوره انسان ← خداوند قدرت تشخیص و انتخاب راه درست و اشتباه را به انسان داده است و او خود باید راه را انتخاب کند .

3 – آیهٴ38 سوره مدثر ← هرکس مسئول و پاسخ گویی اعمال و کارهای خویش است . و کسی مسئول کارهای دیگران نیست.

پاسخ پیام آیات 2          ص30

1 - پیام اول مربوط به آیهٴ18 سورهٴاسراء است .

زیرا در این آیه از تعبیر "عاجله " استفاده شده که به معنای "پایان پذیر " می باشد .

 2 - پایان دوم مربوط به آیه 18 سوئره اسرا< می باشد .

خداوند می فرماید که هرکس این هدف های پایان پذیر را به عنوان هدف اصلی برگزیند به آن مقداری که ما بخواهیم و اراده کنیم او را به آن هدف می رسانیم .

3 – پیام سوم با آیهٴ 18 سوره اسراء آیهٴ200 سوره بقره مرتبط است .

کسی که فقط هدف های دنیوی را برمی گزیند و هیچ توجهی به کمالات اخروی ندارد چنین کسی در آخرت بهره ای نخواهد داشت و در آتش سقوط خواهد کرد .

4 – پیام چهارم با آیهٴ 19 سوره اسراء و آیهٴ 60 سوره قصص ارتباط دارد .

در آیهٴ 19 سوره اسراء تعبیر "ومَن أرادَ الآخره " آمده که در مقابل عبارت " وَمَن ارادَ العاجله : است .

عاجله پایان پذیر است اما آخرت پایان ناپذیر است

آیه 60 سوره قصص نیز نشان می دهد که آنچه نزد خداست بهتر و باقی است و متاع دنیا پایان پذیر و تمام شدنی است .

5 – پیام پنجم با آیهٴ 19 سوره اسراء ارتباط دارد .

هدف اصلی برگزیندو"برای رسیدن به آنها تلاش کند در حالی که ایمان دارد"به هدف خود خواهد رسید .

6 – پیام ششم با آیه 60 سوره قصص ازتباط دارد .

آنچه نزد خداست باقی است و هرکس به خدا تقرب جوید و به او نزدیک شود به خوبی ها و کمالات پایان ناپذیر دست یافته است .  

7 – پیام هفتم از آیات 18 و 19 سوره اسراء و آیهٴ 60 قصص بدست می آید .

عبارت "وَمَن أرادَالآخره "در مقابل "مَن کانَ یُریُد العاجله "است و چون "عاجله" پایان پذیر است  آخرت پایان ناپذیر است .

عبارت "وُما عند الله خیر وابقی " در مقابل " فَمتَاع الحیاه الدنیا " است . معلوم می شود که آنچه نزد خداست همان خوبی ها و هدف های اخروی هستند و پایان ناپذیراند .

8 – پیام هشتم از آیات 18 و 19 سوره اسراء و آیهٴ 60 قصص بدست می آید .

9 – پیام نهم از آیات 18 و 19 سوره اسراء و 201 و 202 سوره بقره به دست می آید .

بر اساس این آیات اگر کسی فقط دنیا را برگزید در آخرت بهره ای نمی برد ولی اگر کسی آخرت را برگزید می تواند به نعمت های دنیایی هم برسد .

پاسخ اندیشه و تحقیق        ص33                          

جواب 1  -    الف ) همهٴ موجودات برای رهایی از نقص ، به سوی کمال و خوبی ها در حرکتند .

ب ) رسیدن به کمال عبارتست از شکوفائی استعداد ها 

ج ) انسان موجودی کمال طلب و بی نهایت طلب است

د) بی نهایت و کمال انسان کسی و هدفی نیست جز خدا

ه ) انسان با قدرت تفکر و انتخاب خوبی ها و راه رسیدن به سعادت را می شناسد و می پیماید .

و ) قرآن کریم معیار تشخیص هدف های اصلی از فرعی را تعیین کرده است

ز ) بینش های انسان در انتخاب هدف های او نقش اصلی را دارد.

2 -  تنوع و گستردگی استعدادهای انسان مفید است . چون تنوع و گستردگی هدف های انسان نشانهٴ کامل تر بودن انسان نسبت به مخلوقات دیگر است . این نشان می دهد که اگر انسان روش درستی در زندگی انتخاب کند می تواند به همه کمالات خود برسد .

3 – انسان می تواند در این دنیا زندگی کند و تلاش و کوشش نماید ولی چون کمال مطلق انسان رسیدن به خداست پس انسان باید در تمام کارها و اعمالش در این دنیا هدف اخروی داشته باشد و در راه رسیدن به آسایش و یشرفت کوشش نماید .

4 – چون خداوند قدرت تفکر و قدرت انتخاب را به انسان داده است تا بوسیله آنها خوبی ها را برگزیند و راه رسیدن به سعادت را بپیماید . خداوند راه رسیدن ه خوشبختی را به انسان نشان داده تا خود ، آن را بشناسد و با اراده ی خود آن را برگزیند . انتخاب ما سرنوشت ما را می سازد پس چون فعالیت های انسان بر اساس عقل و انتخاب است ، انسان مسئول سر نوشت خویش است .

درس دوم

اصطلاحات علمی :

* میل کمال طلبی :هر مخلوقی که خداوند می آفریند برای او مقصد و کمالی خاص تعیین کرده است

این هدف و مقصد به صورت یک استعداد در ساختمان خلقت آن موجود قرار دارد و فعالیت های آن موجود در جهت رسیدن به آن هدف می باشد .

* میل بی نهایت طلبی : حالتی است که در همه انسانها ، مانع ایستایی و توقف می شود .

 یعنی هرکسی در خود احساس می کند که نسبت به هر خوبی و کمالی به مقدار محدود آن قانع نیست و تا بی نهایت آن را می طلبد .

پاسخ پیام آیات         ص19

جواب 1 ← زیرا این امور فانی و نابود شدنی هستند و انسانی که فطرتاً دنبال جاودانگی و پابندگی است نمی تواند به این امور فانی دل ببندد .

جواب 2 ← حضرت ابراهیم خداوند را که خالق جهان است به عنوان محبوب و خدای یگانه انتخاب کرد و او را پرستش کرد .

جواب 3 ← حضرت ابراهیم به این دلیل ماه و خورشید و ستاره را نپرستید که آنها فانی و نابود شدنی هستند پس چون خداوند افول نمی کند و جاودانه است و نیز چون خداوند خالق جهان است لایق پرستش است .

بسمه تعالی

پاسخ پیام آیات و اندیشه و تحقیق اول دبیرستان 

درس اول

پاسخ پیام آیات 1          ص 6

جواب : آیه 29 سوره ص با کلمات  " لِیدّبَّروا  ءآیاتهِ ... و لیتذکر اُولوا الألباب "

و آیه 44 سوره نحل با عبارت " لَعلَّهم یتفکرون" از ما می خواهد که در قرآن تفکر و تدبر کنیم و به حقایق آن توجه نماییم .

پاسخ پیام آیات 2           ص7

جواب : مثلاً عبارت های "یتفکرون " ، " لَیدَّبروا " ، اُولوا الألباب "رساننده ی ما به عقل هستند

پیام آیات 3            ص8

جواب سوال 2 ← انسانی می تواند از این پیام و هدایت قرآن بهره ببرد که در مرتبه ی اول اهل حقیقت باشد .

یعنی انسانی حقیقت طلب باشد .

اگر کسی فطرتش خاموش نشده باشد و انصاف داشته باشد ، قرآن او را هدایت می کند و به ایمان الهی می رساند . این همان تقوای اولیّه است .

پس از رسیدن به ایمان ، درهای جدیدی برای هدایت الهی به روی انسان باز می شود . به همین جهت مسلمان و مومن بودن ، ویژگی دیگری است که بهره مندی از هدایت قرآن را بیشتر می کند .

به دنبال رضای الهی بودن نیز از ویژگی های بهره مندی از هدایت الهی است . در آیهٴ29 سوره ص اشاره شده که مقدّم و برتر از همه ی این ویژگی ها داشتن خرد و تعقل است .

پاسخ پیام آیات 3           ص8

جواب سوال 3 ← ثمرات و نتایج هدایت قرآن کریم چیست ؟

جواب ← دست یابی به راه سلامت و رستگاری – قرار گرفتن در رحمت الهی – دریافت بشارت الهی – رسیدن به تزکیه و پاکی – آموختن کتاب و حکمت – یادگرفتن تعالیمی که انسان ها به تنهایی قادر به درک آن نیستند – یادآوری اموری که انسانها می دانند اما از آن غفلت کرده اند .

جواب سوال 4   ص9

پاسخ : هدایت قرآن برای همه ی انسانها در همهٴ مکانها و همهٴ زمانهاست .

← ضمیر "کُم = شما " در عبارت "جاءکُم " در آیهٴ 15 سورهٴ مائده نشان می دهد که هر کس که این پیام را بشنود در هر زمان و مکانی باشد ، مخاطب قرآن است .

← همچنین کلمهٴ "ناس " در آیهٴ138 سوره آل عمران و آیهٴ44 سوره نحل اشاره به همهٴ مردم دارد  ← عبارت "وَمَن بلغ " در آیهٴ19 سوره انعام نیز نشان می دهد که این کتاب الهی هدایتگر هرکسی است که این پیام به او برسد و اخصاص به زمان و مکان اصی ندارد.

پاسخ پیام آیات              ص9

جواب :          آیهٴ 151 سوره بقره پیامبر (ص) را به عنوان معلم قرآن معرفی می کند .

پاسخ سوال بیشتر بدانیم      ص13

جواب : چون خواندنی که در آن تفکر و تدبر باشد همراه عبرت آموزی خواهد بود و اگر تفکر و تدبر در خواندن قرآن نباشد از قرآن پند گرفته نمی شود و به نافرمانی از خدا منجر می شود .

اگر خواندن قرآن همراه با تفکر و تدبر نباشد قوانین دین خدا ناشناخته می ماند .

نمونه سوالات نوبت اول دین و زندگی (1)-سال تحصیلی 92-93

پاسخ تشریحی نمونه سوالات